1) Lập luận là gì ?
-Lập luận là nêu lên những ý kiến của mình về một vấn đề nhất định bằng cách dựa vào các sự thật đáng tin cậy và các lý lẽ xác đáng.
- Nêu rõ luận điểm của mình : tán thành hay phản đối.
- Nêu ra lý lẽ dẫn chứng và tổ chức lý lẽ, được hợp lý (luận chứng).
2) Các yếu tố của lập luận :
a) Luận điểm: là ý kiến xác đáng của người viết về vấn đề được đặt ra.
VD: Tác phẩm Chí Phèo xây dựng thành công nhân vật điển hình trong hoàn cảnh điển hình.
Để thuyết minh cho luận điểm lớn, người ta thường đề xuất các luận điểm nhỏ. Các luận điểm ấy liên kết với nhau để soi sáng, thuyết minh cho luận điểm lớn của toàn bài.
b) Luận cứ: là những lý lẽ và dc dùng để thuyết minh cho luận điểm.
c) Luận chứng: là sự phối hợp, tổ chức các lý lẽ và dc để thuyết minh cho luận điểm.
- Luận chứng phải chặt chẽ, tránh cực đoan, một chiều, phải biết lật đi lật lại vấn đề để xem xét cho cạn lý hết lẽ.
II. Một số cách luận chứng :
1) Diễn dịch: từ một chân lý chung, quy luật chung mà suy ra các hệ luận, các biểu hiện cụ thể.
2) Quy nạp: từ những chứng cứ cụ thể mà rút ra những nhận định khái quát.
3) Phối hợp diễn dịch với quy nạp: mô hình cấu tạo của toàn bài văn : tổng - phân - hợp.
4) Nêu phản đề: lật ngược vấn đề.
Nêu luận điểm giả định và phát triển đến tận cùng để chứng tỏ là luận điểm sai. Từ đó khẳng định luận điểm của mình.
5) So sánh :
- So sánh tương đồng: từ một chân lý đã biết suy ra một chân lý tương tự có chung logic bên trong.
- So sánh tương phản: đối chiếu các mặt trái ngược nhau để làm nổi bật luận điểm.
- Trình bày nguyên nhân trước, chỉ ra kết quả sau.
- Chỉ ra kết quả trước, trình bày nguyên nhân sau.
- Trình bày hàng loạt sự việc theo quan hệ nhân quả liên hoàn.
III . Một số kiểu lỗi về lập luận:
1)Luận điểm không rõ ràng:
- Nói lan man mà không nêu được ý kiến nhất định, đánh giá của mình về vấn đề đặt ra.
- Diễn đạt thiếu mạch lạc nên không làm rõ được nội dung.
2) Luận cứ không chuẩn xác, không đáng tin cậy:
- Trích dẫn thiếu chính xác , dẫn đến bình giảng không đúng.
- Nêu dc đúng nhưng hiểu sai lầm dc.
3) Luận chứng thiếu logic:
- Lập luận có mâu thuẫn (các luận điểm trái ngược nhau, luận cứ trái ngược với luận điểm)
- Lập luận không nhất quán ( luận điểm một đằng, luận cứ một nẻo).
- Lập luận không đủ lý do.
 |
| Văn học Việt Nam |
EmoticonEmoticon